Geplaatst: 08-01-2021
Voor een duurzame oplossing van schuldproblemen is alleen het regelen van de schuld niet genoeg. Vernieuwend nazorgbeleid, in samenwerking met verwante organisaties en met oog voor de hulpvrager is van grote betekenis. Breuer&Intraval deed hiernaar onderzoek in opdracht van de NVVK.
Voor dit onderzoek ‘Passende nazorg en het voorkomen van terugval in schulden’ voerden we een literatuurstudie uit en hielden we groepsgesprekken met medewerkers en vrijwilligers van kredietbanken, gemeenten, en organisaties die zich richten op armoedebestrijding. Daarnaast interviewden we 16 hulpvragers die in een schuldhulpverleningstraject zaten of dit onlangs afrondden.
Effectief nazorgbeleid
Het betreft een kwalitatief, verkennend onderzoek, waarvan de resultaten de NVVK helpen bij het ontwikkelen van beleid op het gebied van nazorg. De NVVK heeft nu meer inzicht in goede nazorgpraktijken en zet dit jaar in op effectiever nazorgbeleid.
Schuldeisers tonen zich de afgelopen jaren in toenemende mate bereid om mee te denken over sociaal incassobeleid en een duurzame oplossing van de problemen van mensen met schulden. Hierbij stellen ze wel als voorwaarde dat het aantal mensen dat opnieuw om hulp aanklopt, afneemt. Daarom besteedt de NVVK hieraan dit jaar meer aandacht.
Terugval in schulden
Minimaal 4,4% van de hulpvragers meldt zich vaker dan een keer voor hulp. Waarschijnlijk is het percentage hoger, zo blijkt uit ons onderzoek. Een veel hoger percentage valt tijdens of in de aanloop naar een schuldhulpverleningstraject uit.
Het onderzoek wees uit dat er drie belangrijke oorzaken zijn voor herhaalde opbouw van schulden: een gebrek aan financiële vaardigheden, life-events en intergenerationele armoedeoverdracht. Dat laatste verschijnsel gaat vaak gepaard met een kwetsbaar sociaal netwerk waarin schulden ‘gemeengoed’ zijn, blijkt uit het onderzoek.
Oplossingsrichtingen
Klanten een duurzame uitweg uit de schulden bieden vraagt dus om een intensieve inzet op het gebied van nazorg. We bestudeerden de praktijk bij drie kredietbanken en zes gemeenten. In verschillende gemeenten is sprake van vernieuwend beleid via pilots, om uitval te voorkomen en een duurzame weg uit de armoede te bereiken.
Het onderzoek bevat waardevolle bevindingen voor beleidsmedewerkers. Op basis van ons onderzoek benoemen we deze drie oplossingsrichtingen:
- Vaardigheden bijbrengen (leren budgetteren op de basisschool, leren je weg te vinden in inkomensondersteunende regelingen, volwassenen tools aanreiken om zelf hun financiën te kunnen beheren);
- Gedragsverandering bereiken (goed luisteren hoe de hulpvrager eraan toe is, werken aan motivatie en wilskracht, tijdig nieuwe stappen maken, lotgenotencontact organiseren);
Samenwerken in de keten (wijkteams, vrijwilligers, maatschappelijk werk, en ook goede aansluiting op de informatiestroom vanuit vroegsignalering).
Lees hier het onderzoek
Voor meer informatie over het onderzoek kunt u contact opnemen met Jorine de Muijnck (jorine.demuijnck@breuerintraval.nl, telnr: 06-44956718) & voor advies: Ciska Renken (ciska.renken@breuerintraval.nl, telnr: 06-33371002)