Gepubliceerd: 15-05-2020 op www.dvhn.nl
Door: Richold Brandsma
De coronacrisis voedt de groeiende zorg over de illegale verkoop van (soft)drugs. De strikte scheiding tussen soft- en harddrugs dreigt te vervagen doordat illegale drugsdealers toeslaan in de lange rijen voor de coffeeshops.
Hoe de coffeeshops er in de toekomst uit gaan zien, is ongewis, zeggen onderzoekers van het Groningse onderzoeksbureau Breuer&Intraval: ‘Om de scheiding tussen de markten voor hard- en softdrugs (een pijler onder het Nederlandse drugsbeleid ) overeind te houden is het zaak de ontwikkelingen rond coffeeshops nauwlettend te volgen.’
Coffeeshop voorkomt vermenging hard- en softdrugs
,,De coffeeshop is er juist om de vermenging van markten te voorkomen’’, licht Bert Bieleman van Breuer&Intraval toe. ,,De coffeeshop moet ook blijven als plek waar mensen goede softdrugs kunnen halen en voorlichting krijgen. Zouden ze verdwijnen, krijg je er veel ellende voor terug, zoals criminaliteit. Maar er zijn wel risico’s.’’
Die risico’s schuilen vooral in de niet aflatende behoefte aan softdrugs. Een behoefte die zich in maart duidelijk openbaarde op het moment dat de slimme lockdown werd aangekondigd. Ook coffeeshops moesten aanvankelijk dicht. Het leidde tot grote drukte en rijen voor de deur. De volgende dag mochten de coffeeshops weer open als afhaalloket.
Lange rijen op straat
Voor het ministerie van Justitie en Veiligheid peilt Breuer&Intraval elke twee jaar de ontwikkelingen rondom coffeeshops en softdrugs in Nederland. Voor de situatie tijdens de coronacrisis observeerde het bureau de gang van zaken bij de coffeeshops in de stad Groningen.
,,Wat je bij ongeveer elke shop ziet, is dat er voortdurend een rij van enkele mensen op straat staat die softdrugs willen kopen’’, zegt Bieleman. Die rijen ontstaan doordat coffeeshops vanwege het coronavirus maar een zeer beperkt aantal mensen binnen mag laten. De onderzoekers zijn niet de enigen die die rijen zien. ,,Illegale dealers zien die rij ook. Ze hoeven maar aan de overkant van de straat te gaan staan. Het biedt hen uitstekend zicht op hun markt.’’
De illegale dealer kan eenvoudig wachtenden in de rij benaderen en spullen aanbieden. ,,Dat gebeurt ook’’, zegt Bieleman. ,,Helemaal als het door de versoepelingen weer drukker wordt op straat en ze nog minder opvallend te werk kunnen gaan.’’
Verontrustend
De kwaliteit van de softdrugs op de illegale markt is niet te controleren. Bovendien biedt deze markt de gebruiker sneller toegang tot harddrugs. In de tweejaarlijkse landelijke monitor van Breuer&Intraval komt naar voren dat handhavers bij politie en gemeenten zich in toenemende mate zorgen maken over de illegale handel. ‘’Ze noemen het verontrustend’’, zegt Bieleman.
Ze zien dat illegale verkopers inventiever worden en dat er steeds vaker via internet op bestelling wordt gewerkt. Daardoor verliezen handhavers de grip op de illegale verkoop. Zo kan er gemakkelijk vermenging met de verkoop in harddrugs ontstaan.
Overigens stelt het onderzoeksbureau in de monitor vast dat de handel in illegale drugs de afgelopen jaren niet is gegroeid. Ook het aantal softdrugsincidenten lijkt de afgelopen jaren te dalen. De situatie rondom coffeeshops is beheersbaar, zeggen de onderzoekers.
In de noordelijke provincies registreerde Breuer&Intraval weinig softdrugsincidenten. In Noord-Nederland is wel sprake van enig softdrugstoerisme. Het is niet te vergelijken met de overlast in bijvoorbeeld Brabant en Limburg, waar soms meer dan de helft van de coffeeshopklanten ‘toerist’ is.